به نقل از «مهر»

«باغ شیخ» ساوه بزرگترین کاروانسرای باستانی ایران

تاریخ انتشار: ۵ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۶۸۸۵۰

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: کاروانسرای باغ شیخ ساوه یا کاروانسرای عبدالغفارخان (باغ شیخ) مربوط به اوایل دوره قاجار است که در شهرستان ساوه، شش کیلومتری جاده ساوه، مجاور روستای باغ شیخ واقع شده است.

این کاروانسرا که به بزرگترین کاروانسرای باستانی ایران شهرت دارد. از زیباترین کاروانسراهای واقع در دشت فلات بوده، همچنین آب انبار و حسینیه‌ای نیز در این مکان احداث شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این کاروانسرا در تاریخ ۱۴ مهر ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۱۸۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تاریخچه کاروانسرای باغ شیخ ساوه

کاروانسرای عبدالغفارخان (باغ شیخ) در اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار توسط یکی از خوانین منطقه به نام عبدالغفارخان خلج در مسیر قم، اصفهان به همدان و قزوین و تبریز ساخته شده است.

روستای باغ شیخ از روستاهای باستانی ساوه محسوب می‌شود. در این منطقه علاوه بر کاروانسرا چندین اثر و بنای تاریخی من جمله آب انبار، تکیه و محوطه‌ای باستانی با آثاری متعلق به دوره سلجوقی و ایلخانی به چشم می‌خورد.

معماری بنا

کاروانسرای عبدالغفارخان باغ شیخ با مساحتی در حدود ۴۸۰۰ متر مربع به لحاظ معماری در زمره کاروانسراهای چهارایوانی اقلیم گرم و خشک ایران محسوب می‌شود.

بنا دارای پلانی چهار وجهی با دو برج دوازده ضلعی در طرفین ورودی و دو برج مدور در جهت مقابل است. راه ورود به کاروانسرا از میانه ضلع جنوب شرقی بوده و این جبهه از بنا با ارتفاعی معادل دو طبقه، تشخیص ویژه یافته است. در سردر ورودی بنا جای خالی کتیبه‌ای دیده می‌شود که احتمالاً حاوی تاریخ ساخت بنا و نام بانیان آن بوده است.

نمای خارجی این ضلع از کاروانسرا از ردیف طاق نماهایی عمیق در طرفین سردر تشکیل شده و بر اهمیت ورودی تاکید دارد.

ورودی بنا

بعد از سردر ورودی، هشتی وسیع و مرتفعی قرار دارد که طاق این قسمت از بنا با کاربندی و مقرنس‌های گچی و زیبا تزئین یافته است. فضاهای دو طبقه پیرامون هشتی آن را به تیمچه ای کوچک تبدیل کرده است.

کلاهکی هشت وجهی در میانه طاق هشتی بر فراز نمای این جبهه بنا از داخل و خارج کاروانسرا به چشم می‌خورد. که به این ترتیب هر چند چهار نمای حیاط شکلی مشابه دارند لیکن نمای این ضلع مهمتر از دیگر نماها جلوه می‌کند. بنا دارای حیاطی مربع شکل با اضلاعی در حدود ۳۷ متر است. در هر ضلع حیاط، ایوانی در میانه قرار دارد که به جز ایوان جبهه ورودی در انتهای هر ایوان اتاقی به صورت شاه نشین قرار گرفته است.

در طرفین هر کدام از ایوان‌ها سه ایوانچه که هر کدام به حجره‌ای مرتبط است قرار دارد. مجموعاً در هر ضلع از بنا شش ایوانچه و حجره ساخته شده است. در تمامی حجره‌ها برای گرمایش و طبخ غذا، بخاری دیواری تعبیه شده است.

فضاهای دور حیاط برخلاف اکثر کاروانسراها، هم سطح حیاط بوده است. از چهار کنج حیاط درگاه‌های ورود به فضای اصطبل و راه پله منتهی به بام تعبیه شده است. فضاهای اصلی اصطبل که در چهارگوشه حیاط قرار گرفته‌اند.

دارای پلان مربع با یک ستون آجری قطور در میانه است. از طریق دو فضای بازویی شکل در پشت حجره‌ها امتداد یافته‌اند.

ردیف سکوها در یک سوی فضای اصطبل به عنوان بارانداز قرار دارند. در ساخت بنا از مصالحی همچون آجر و سنگ در پی سازی استفاده شده است. همچنین در سردر ایوان‌ها و همچنین فضای هشتی ورودی از تزئینات گل انداز آجری استفاده شده است.

ثبت ملی کاروانسرای باغ شیخ ساوه

این اثر در سال ۱۳۵۴ و به شماره ۱۱۸۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. اخیراً نیز اقدامات لازم در خصوص تهیه مستندات بنا جهت گردآوری پرونده و ارائه آن به عنوان یکی از گزینه‌های ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی انجام شده است.

کد خبر 5896769

منبع: مهر

کلیدواژه: کاروانسرای باغ شیخ ساوه بوشهر دفاع مقدس هفته دفاع مقدس تبریز خطبه های نماز جمعه اردبیل سنندج آغاز سال تحصیلی کاروانسرا ایلام گردشگری کرمانشاه بازگشایی مدارس باغ شیخ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۶۸۸۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ورزشکار جوانمرد هرگز زیر بار زور نمی رود

آیت الله محمدرضا ناصری نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه یزد در مراسم تجلیل از پیشکسوتان ورزش باستانی استان یزد با بیان اینکه از کودکی با ورزش باستانی آشنا بودم، اظهار کرد: در آن زمان زورخانه ها جایگاه ویژه ای داشت و علما، بازاریان متدین و افراد معتقد در این فضا حضور می یافتند و فضا به قدری معنوی و روحانی بود که مردم خود را مکلف به احترام به این مکان می دانستند.

وی با اشاره به اینکه سر در ورودی زورخانه ها و سر در حجره طلاب کوتاه گرفته می شد تا کسی که می خواست وارد شود، متواضعانه وارد شود، عنوان کرد: این معماری نشانگر این است که انسان در مرکز علم و ورزش باید اخلاق‌مدار و دارای تواضع و خشوع باشد.

آیت الله ناصری ادامه داد: تواضع در برابر خداود متعال، ادب، گذشت، جوانمردی و ... از جمله خصلت هایی بود که در ورزش زورخانه ای وجود داشت و جای خرسندی است که این روحیات هنوز هم در زورخانه ها مورد توجه است.

نماینده ولی فقیه در استان یزد تاکید کرد: دل سپردن به ائمه اطهار(ع)، معنویتی است که در زورخانه ها به شکل پررنگی وجود دارد و این روحیه قابل تقدیر، هر روز در ورزش زورخانه ای در حال تقویت است.

وی ادامه داد: گذشت و جوانمردی که در اثر ورزش باستانی در انسان به وجود می آید، ایستادگی در مقابل فساد را افزایش می دهد و افرادی غیرتمند در این ورزش تربیت می شوند.

آیت الله ناصری عنوان کرد: فرهنگ دینی، غیرت، جوانمردی و ایثار ورزشکاران باستانی مثال زدنی و قابل تقدیر است و داستانها و حکایات بسیاری در این زمینه وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه این افراد در مبارزات انقلاب نیز از پیشتازان مبارزات بودند، تصریح کرد: ورزشکار جوانمرد هرگز زیر بار زور نمی رود و خدمتگزاری به مردم نیز شاخصه اصلی آنهاست.

آیت الله ناصری تاکید کرد: اگر این روحیات به محله های ما بیاید و مجددا در برخی محلات احیا شود، شاهد اتفاقات خوبی در محلات و در میان مردم خواهیم بود.

نماینده ولی فقیه در استان یزد خطاب به ورزشکاران عنوان کرد: روحیات و درس های خود را به نسل جوان انتقال دهید و در نظر داشته باشید که هر کدام از شما می تواند معلمی برای یک نوجوان باشد و روحیه غیرت، دین مداری و ... را در نوجوانان تقویت کنید.

در این مراسم از پیشکسوتان و ورزشکاران موفق در زمینه ورزش باستانی تجلیل شد.

باشگاه خبرنگاران جوان یزد یزد